Tütünde Küsküt (Cuscuta spp.)
Veremotu, şeytansaçı, cinsaçı, kızıl ot gibi bazı yöresel adlarla isimlendirilen küsküt; köksüz, yapraksız, klorofilsiz ancak çiçekli tam parazit bir yabancı ottur. İnce iplik şeklindeki gövdeleriyle tutunduğu konukçu bitkinin gövde-sine sarılır ve emeçlerini bitkinin içine sokarak su, besin maddesi ve fotosentez maddelerini konukçu bitkiden alır.
Küsküt türlerinin çoğu tohum gömleği ile kaplıdır. Doğada, çimlenme sırasında tohum gömleğinin parçalanabilmesi için topraktan gerekli su alınır. Çimlenmede ilk kez kök ucu, ardından da gövde ucu tohumdan çıkar. Belli bir uzunluğa ulaşmış olan gövde bir konukçu bulup tutunabilirse yaşamını sürdürür, aksi takdirde ölür.
Konukçuya tutunan gövde, konukçuya bakan yüzeyinden emeçler geliştirir. Gövde ucu sürgünü ise saat ibresinin aksi yönünde hareket ederek, konukçuya sarılarak, toprakla ilişkisini keser ve gelişimini sürdürmeye devam eder. Yüksek oranda
besin maddeleri depo eden bu bitkiler yaşamlarının son döneminde (tohum) konukçularına fazla bağımlı kalmamaktadırlar. Çoğalmaları tohum veya gövde parçaları ile olmaktadır. Bir yıldan diğer yıla tohum veya çok yıllık konukçu bitkilerin gövdelerinde gömülü kalan kendi parçaları ile geçerler.
Bir küsküt bitkisi genellikle 3.000-25.000 adet tohum verir. Olgunlaşıp toprağa düşen tohumların bir kısmı hemen çimlenir, birçoğu da toprak yüzeyine yakın kısımda 5-15 yıl durgun bir halde çimlenme gücünü kaybetmeden kalır. Uygun ortam bulan tohumlar hemen çimlenir ve bitki üzerinde tutunur, gelişmiş küskütün iplik dallarında çok sık top şeklinde çiçekler açar.
Küsküt tam parazit bir yabancı ot olduğu için tutunduğu konukçu bitkinin tüm su ve besinine ortak olur bu da verime direkt olarak yansır. Küsküt, bulaştığı bitkiden diğer komşu bitkilere kolayca geçerek bunları da enfekte eder. Bulaştığı bitkilerin zayıf kalmasına, bodurlaşmasına veya tamamen ölümüne neden olabilir.
Küsküt ile yoğun bulaşmalarda konukçu ya tamamen ölmektedir. Ayrıca bazı küsküt türleri de virüslere vektörlük yaparak hastalıklı bitkiden sağlam bitkiye virüs taşımaktadırlar.
*Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele Teknik Talimatları Cilt:4