2011 Denizli Tütün Tarımı Raporu
2011 yılı Türkiye tütün üretimi için 65.000 üretici 809.000 dekar arazide 64 bin ton, Denizli ilinde ise 10 bin üretici 200 bin dekar arazide 16.500 ton tütün üretimi için tütün şirketleri ile sözleşme yapmıştır. Bu üretimle Denizli, Türkiye üretiminde Manisa’dan sonra ikinci sırada bulunmaktadır.
2011 yılı tütün dikimi Nisan ayının 20’sinde başlayıp Haziran ayının 10’una kadar devam etmiştir. Dikim süresinin uzunluğu havaların aşırı yağışlı geçmesi nedeniyle tarlalara girilememesinden kaynaklanmıştır. Hava koşullarından dolayı üreticiler fidelerini çökerten ve mildiyöye hastalığına (maviküf) karşı kimyasal mücadele yaparak korumuşlardır. Dikim sırasında can suyu ilaçlaması yaparak Yaprak biti, Thrips ve Tütün piresine karşı mücadelesini yapmıştır. Erken dikim yapan Beyağaç, Kale, Tavas ve Güney’deki ekilişler mevzi dolu yağışından %10 civarında zarar görmüştür. Denizli tütün üretim alanlarında Haziran ayının ilk haftasında hafif mildiyö başlangıcı görüldüğünden Tarım Teşkilatları ve tütün şirketleri hastalığı yakından takip etmişlerdir. Temmuz ayında sıcaklıkların yükselmesi mildiyö hastalığının riskini ortadan kaldırmıştır. Güney ve Buldan’ın bazı köylerinde domates lekeli solgunluk virüsü belirtileri görülüp üreticilerin bulaşık bitkileri kökleyip imha etmeleri ve vektörü durumunda olan thrips tabaci ile mücadele yapmaları önerilmiştir. Dikim dönemi havaların yağışlı geçmesi nedeniyle, rutubetin etkisiyle vahşi ateş hastalığı alt yapraklarda görülmüş ancak havaların ısınması sonucu yayılması durmuştur. Alt yaprakları eser miktarda etkilemiştir. Ağustos ayı içinde yüksek bölgelerde çiğ oluştuğundan tütün küllemesi hastalığı görüldüğü, üreticilerimize önlem almaları konusunda bilgi verilmiştir. Ayrıca fizyolojik bir hastalık olan wheather fleck-hava lekelenmesi bölgemizde görülmeye başlamıştır.
Tütün çapaları Haziran ayı sonu ve Temmuz ayı başında tamamlanmıştır. Temmuz ayının 15’inde kırımlar başlamış olup, Eylül ayının 25’sinde tamamlanmıştır. Tütün kırımları ve kurutmaları sırasındaki hava koşulları uygun gittiğinden kurutulan tütünler yaz kurusu olup kalitesi yüksektir. Rekolte de geçen yıldan yüksek olup Denizli geneli dekar verimi ortalama 80 kg. olarak gerçekleşmiştir.
DENİZLİ BÖLGESİ 2011 ÜRÜNÜ TÜTÜNLERİ EKİCİ MALİYET ÇİZELGESİ
ÜRETİM NOKTASI (Genel)DENİZLİ
SÖZLEŞME (KG):16.500.000
ÜRETİM (KG): 16.000.000
EKİM ALANI (DA):200.000
HARCAMA KALEMLERİ MASRAF BEDELİ (TL)
MALİYET UNSURLARI
1-TARLA KİRASI 50
2-TARLA HAZIRLIĞI
A)İLK SÜRME(ANIZ BOZMA):30
B)TIRMIK ÇEKME,TEZEK KIRMA:25
C)İKİLEME:20
3-GÜBRELEME:20
4-FİDE HAZIRLIĞI:75
5-ÇİZGİ (KARIK) ÇEKME MASRAFI:20
6-DİKİM MASRAFI:80
7-CAN SUYU VERME MASRAFI:20
8-ÇAPALAMA 2 DEFA:40
9-DİP SIYIRMA MASRAFI:5
10-TARIMSAL MÜCADELE MASRAFI:15
11-KIRIM
A)TÜTÜN TOPLAMA VE KIRMA MASRAFI:140
B)DİZME YERİNE TAŞIMA MASRAFI:10
12-DİZME MASRAFI:40
13-İP MASRAFI:1
14-KURUTMA MASRAFI:20
15-İSTİF YERİNE TAŞIMA VE İSTİF MASRAFI:5
16-DENK VEYA KUTULAMA MASRAFI:7
17-MUHAFAZA MASRAFI:5
18-PAZARLAMA MASRAFI10
MASRAFLAR TOPLAMI:638
BİR DEKAR VERİMİ (ÜRETİM / EKİM ALANI) KG:80
BİR KİLONUN MALİYETİ (TL/KG):7,98
Tütünlerin tasnif ve kutulama işlemleri Ekim ve Kasım aylarında yapılmaktadır. Kalite değerlendirme-ekspertiz çalışmalarının Kasım ayında, alım işlerinin de Aralık ayında tamamlanması beklenmektedir. Dolar kurunun yüksek olması piyasanın üretici lehine gelişeceğini göstermektedir.
500–1230 metre rakımlar arasında Denizli’nin 14 İlçesinde İzmir menşei tütün üretilmektedir. İlimizin ürün ekiliş alanları içinde ve gayri safi hâsılada tütün, 5. sırada bulunmaktadır. Rekolte geçen yıldan yüksek olup Denizli geneli dekar verimi ortalama 80 kg. olarak gerçekleşmiştir. Kurun yüksek olması ve talep artışı piyasanın üretici lehine gelişmesine neden olmuştur. Geçen yıl 7 TL/kg. olarak gerçekleşen ortalama fiyat, 2011 yılında yaklaşık 10 TL/kg. gerçekleşmiştir.
2011 yılı ürünü Türkiye tütün üretiminin 55 bin ton olarak gerçekleşmesi beklenmekte olup, 10 bin üretici ile 15 bin tonluk üretim yapan Denizli üreticileri Türkiye tütün üretiminin %27’sini karşılamaktadırlar.
İzmir menşei tütünler Amerikan Blend sigara harmanlarının nikotinini düşürmek, şeker oranını yükseltmek ve harmanları ıslah etmek için kullanılan bir üründür. Dünya şark tipi tütün ihtiyacının yarısı olan 55–60 bin ton tütün Ülkemizden karşılanmaktadır. 2010 ve 2011 yıllarında ortalama 40 bin ton olan üretim, sürdürülebilir ihracatı sıkıntılı bir duruma getirmiştir. 2012 yılı üretim dönemi başlamadan tütün şirketleri, tütün üreticileri ile yakın temasa geçerek Ege Bölgesi üretimini ihtiyaç olan miktara yükseltmek için bağlantı yapmaya başlamışlardır. Tohum ile bitki koruma ürünleri vermeyi taahhüt eden şirketlerin yanında avans veren şirketlerde bulunmaktadır. Tütün 2002 yılından bu yana sözleşmeli olarak üretilmektedir. Üreticiler bağlı oldukları Ziraat Odasından çiftçi belgesi alarak TAPDK tarafından bastırılan tip sözleşmelere şirket temsilcileri ile imzalayarak üretim yapmaktadırlar. Sözleşmelerde üretim miktarı ve nevi fiyatları da bulunmaktadır. Beş tütün şirketinin faaliyet gösterdiği Denizli’de 2012 yılında tütün üreticisi sayısında %25 artış beklenmektedir.
İlimiz tütün üretiminin %70’i Tavas, Kale ve Beyağaç İlçelerinde yapılmaktadır. Küçük aile işletmesi şeklinde ve emek yoğun olarak üretilen tütünlerin 2011 yılı maliyeti yaklaşık olarak 7,98 TL/kg.dır.Tütün üretiminde işçilik üretim maliyetinin %75’ini oluşturmaktadır.
Şubat ve Mart aylarında fideliklerle başlayan üretim sezonu, yetiştirilen fidelerin Nisan ve Mayıs aylarında şaşırtılmasıyla yaklaşık 4 ay sürecek tarla döneminde, kırımı ve kurutması yapılarak Eylül ayı sonunda da tamamlanacaktır.
Tütün Denizli’de önemli bir ürün olma özelliğini muhafaza etmektedir. İlçelerde, beldelerde, köylerde yapılan her evin tuğlasında, gelinin çeyizinde, çocuğun eğitiminde, traktöründe, pulluğunda, yolunda, kaldırımının her taşında tütüncülüğün bir izi ve katkısı vardır. Bazen de ilçenin, beldenin ve köyün tanınması ve tanıtılmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Kale tütünü Tavas tütünü, Güney tütünü, Alaattin tütünü, Çalıköy tütünü, Sofular tütünü, Karaköy tütünü gibi aranan ve istenilen bir ürün olarak öne çıkmıştır hep tütün.